Til baka

Úr barnæsku minni á ég sælar minningar úr fjósinu í Sandvík með afa og ömmu.
Ég man eftir kúnni Randalín í gamlafjósi. Og líka eftir því, hvernig afi hreinsaði opinn flórinn með kústinum og skíturinn rann ofan í gatið á flórendanum. Úr nýjafjósi, sem var verið að byggja um það leyti sem ég var fjögurra ára, eru kannski fyrstu minningarnar frá því þegar mjólkurbíllinn kom, og ég fékk að standa uppi á hvolfdri fötu uppivið mjólkurtankinn, og horfði á hvernig stúturinn saug mjólkina uppúr honum. Stúturinn var með hvítu plasti í breiðum hring á endanum, og mér finnst einhver líkindi vera með því, hvernig hann saug upp mjólkina, og því hvernig kálfar drekka úr fötu – þeir stinga grönunum á kaf, og mjólkin freyðir í snöggu hárinu við ginið og munnvikin.

Svo man ég líka eftir því þegar mamma sagði mér að borða ekki snjóinn af hlaðinu. En það var miklu fyrr. Svo kenndi hún mér seinna að þekkja blómin úti í Engjum; nokkuð sem ég hef alltaf búið að.
---

Þessa dagana er snjór í Arkangelsk. Það var hérna nokkuð hlýtt í veðri um skeið – en á þriðjudaginn fór að kólna, og á fimmtudagskvöldið snjóaði fyrir alvöru. Sá snjór liggur enn.

Ég var núna í vor ofurlítið heima – það hef ekki verið, á þessum árstíma, síðan vorið 2004. Fuglarnir voru komnir. Lóurnar góluðu um allan Flóann og tjaldurinn hópaðist að stinga nefinu niður í túnin. Allir sýndust mér fuglarnir kátir og gáskafullir, einsog krakkar sem eru nýkomnir í útilegu. Það er áður en fer að gæta þreytu – hversu mörg síðsumur hef ég ekki séð mófuglana stygga, hrædda og eirðarlausa yfir lítt fleygum ungum sínum?
Vorstund við blaut tún undir endalausum skýjabökkum getur sætt mann við hvaða mollusumar sem örlögunum þóknast að leggja á herðar manni.

Það var annarskonar veður, þegar við Gunnar fengum okkur sæti á grasinu í einum af hallargörðum Kaupmannahafnar, nú í apríllok. Laufið á trjánum var nýútsprungið, við hallarsíkin stóðu framandi tré alblómguð. Dönsku stelpurnar drápu tímann lausar við allar yfirhafnir, með sólgleraugu og reyktu. Daginn eftir var ég svo kominn til Pétursborgar. Þar var veðrið eins, nema heldur þyngra og heitara. Sólin skein, og mig langaði til að stökkva út á engin milli bjórverksmiðjanna og vökva runnana.
Þegar flugvélin svo var að lækka flugið til innlendingar við Arkangelsk, flaug hún í hálfhring yfir nálæga borg – Séverodvínsk. Þar sem ég sat við gluggann undraðist ég fegurð skóganna og litlu bæjanna, og kom á óvart hreinleiki borgarinnar úr lofti. Enda eru þar baðstrandir og vel rekin skipasmíðastöð. Sem vélin sveigði í átt að flugvellinum, þannig að sjá mátti yfir allan nyrðri hlutann af hinni grænu og sundurteygðu Arkangelsk, bar mest á fjólubláum skugga, sem lagði yfir heilu hverfin. Það var alltsaman reykur úr kolakyndiverinu.
Og þá var ég nú kominn í mína - heimaborg. Sandur á götunum, vörubílar sem ganga fyrir 68-oktana bensíni. Flugvöllurinn vaxinn skítugri sinu á milli steypubitanna, gamall bárujárnskofi að hruni kominn á flugbrautareyju. Í lofti var brunalykt. Sem tónaði síðan út í kunnuglegan ilm af heyskap á þurru og hlýju hásumarkvöldi.

Á heimavistina kom ég og tók eftir því, að í tyggjóklessuna þar sem einn hnappinn í lyftunni vantar, hafði einhver hafði stungið fífli.